By Thiền Thiền 18 Tháng 7, 2024
Cây chanh leo (chanh dây) là một loại loại cây trồng của vùng nhiệt đới rất được ưa chuộng. Quả chanh dây có vị chua thanh mát vừa làm nước giải khát vừa chế biến thành những món ăn với hương vị hết sức độc đáo. Vậy trồng chanh dây có khó không? Làm thế nào để đem lại lợi nhuận cao nhất cho người trồng. Mời quý bạn đọc tìm hiểu các kỹ thuật trồng cây chanh dây cùng Sinh Học Châu Á nhé!
- Danh pháp khoa học: Passiflora spp.
- Tên gọi khác: chanh leo, chanh dây, lạc tiên, mát mát.
1. Nguồn gốc cây chanh dây
Chanh dây có nguồn gốc từ Nam Mỹ. Theo nhiều ghi chép thì loại quả này xuất hiện đầu tiên ở Brazil và được trồng nhiều ở các quốc gia có khí hậu nóng ẩm như là: Srilanka, Peru và nhiều quốc gia khác thuộc châu Mỹ.
Ở Việt Nam, cây chanh dây du nhập vào từ thời kỳ Pháp thuộc. Thời gian đầu chủ yếu cây được trồng để lấy bóng mát và để giải khát là chủ yếu. Về sau, theo sự phát triển của nền kinh tế, người ta dần nhận thấy nhiều giá trị từ loại cây trồng này mang lại nên được quan tâm canh tác kinh tế.
Cây chanh dây được trồng rải rác ở nhiều địa phương trên cả nước, tập trung nhiều ở khu vực miền Trung và Tây Nguyên, trở thành một cây kinh tế xóa đói giảm nghèo của nhiều hộ nông dân.
2. Đặc điểm thực vật học của cây chanh dây
Thân
Chanh dây thuộc dạng thân leo, dây đa niên. Bề mặt thân gồ ghề Phần thân có màu xanh đậm ở phần đỉnh sinh trưởng. Tại nách lá của mỗi mắt có một tua cuốn mọc ra. Thân chanh dây có độ bền cao, linh hoạt, dễ dàng bám lên các giàn (giá) đỡ. Thân cây chiều dài lên đến 15m.
Lá
Khi lá non thì có màu xanh nhạt và có hình trái xoan. Khi lá già dần thì xuất hiện các rãnh sâu và màu cũng sẫm hơn, có đường gân đậm chạy dọc theo lá.. Hình dáng của lá sẽ có 3 thùy với cá rãnh sâu. Lá có mép răng cưa, chiều dài lá khoảng 5 – 10cm, chiều rộng là 3 – 6cm.
Hoa
Hoa chanh dây xuất phát từ kẻ lá, hoa có thể mọc đơn hoặc mọc theo chùm. Hình dáng của hoa như một chiếc đĩa phẳng, đường kính khoảng 2 – 3 cm. Chanh dây có hoa lưỡng tính, mỗi hoa có 5 nhị đực và 5 chỉ nhị dính nhau thành ống, nằm tách rời với phần mang bao phấn. Hoa có màu trắng bên ngoài và tím hoặc đỏ sẫm vào bên trong. Cánh của hoa tuy mỏng nhưng được xếp thành một lớp dày.
Quả
Quả chanh dây có hình bầu dục, vỏ trơn, bóng. Lớp vỏ dày, cứng. Khi quả chín sẽ tùy vào loại giống mà có màu sắc khác nhau. Hiện nay ở Việt Nam hai giống chanh dây vàng và chanh dây tím thường được lựa chọn canh tác.
Trung bình mỗi quả chanh dây có đường kính 5 – 7cm, khối lượng khoảng 80 -110gram, trong đó dịch quả chiếm khoảng 40% khối lượng. Mỗi quả chứa khoảng 100 -180 hạt.
Quả có vị chua nhẹ, hương thơm đặc trưng.
3. Giá trị kinh tế của chanh dây
Cây chanh dây không chỉ là một loại cây trồng thông thường mà còn mang lại giá trị kinh tế lớn đối với nhiều quốc gia trên thế giới. Với đa dạng ứng dụng trong nhiều lĩnh vực như thực phẩm, y học, và công nghiệp, cây chanh dây đã đem về một nguồn thu nhập quan trọng cho nhiều nhà vườn.
Trong thực phẩm
Cây chanh dây được sử dụng rộng rãi trong ngành thực phẩm, đặc biệt là trong việc sản xuất nước giải khát. Ngoài ra, quả chanh dây cũng được sử dụng để làm mứt, marmalade, và các loại gia vị khác.
Trong y học
Chanh dây vừa là một loại trái cây ngon mà còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Chứa nhiều vitamin C và các chất chống oxy hóa, nó được sử dụng trong y học để cải thiện hệ thống miễn dịch, tăng cường sức khỏe tim mạch, và giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính. Ngoài ra, cây chanh dây cũng được sử dụng trong sản phẩm chăm sóc da.
Ngoài ra chanh dây còn được dùng sản xuất dầu hạt chanh dây, các hương liệu tổng hợp; đồng thời còn phát triển các hình thức du lịch để đem lại nguồn thu đáng kể cho nhà vườn.
Tóm lại, cây chanh dây không chỉ là một loại cây trồng thông thường mà còn là một nguồn mang về kinh tế quan trọng cho nhiều nông hộ. Không chỉ ở Việt Nam mà còn nhiều nơi trên thế giới chanh dây đã góp phần to lớn vào việc cải thiện chất lượng cuộc sống của người dân. Mời quý độc giả đón xem các thông tin về kỹ thuật trồng chanh dây ở bài viết tiếp theo!
Nguồn: sinhhocchaua.com